Titel: De
Ontdekking van de Hemel
Auteur: Harry Mulisch
Aantal pagina’s: 900
ISBN: 978 90 234 2822 0
Auteur: Harry Mulisch
Aantal pagina’s: 900
ISBN: 978 90 234 2822 0
Na 17 jaar van onwetendheid is uiteindelijk ook
mijn geest verrijkt met dit Magnum Opus van Harry Mulisch. 900 bladzijden lang
mocht ik genieten van dit prachtige boek, zonder ook maar één keer verveeld te
zijn.
Ik ben van mening dat De Ontdekking van de Hemel te goddelijk is om beschreven te worden door een simpel leesverslag, maar ach. Ook ik ben gebonden aan aardse verplichtingen.
Ik ben van mening dat De Ontdekking van de Hemel te goddelijk is om beschreven te worden door een simpel leesverslag, maar ach. Ook ik ben gebonden aan aardse verplichtingen.
Samenvatting
Na een niet geheel toevallige ontmoeting tussen Onno Quist en Max Delius volgt een lange en meer dan innige vriendschap. De twee zijn meer dan vrienden, zonder verdere bijbedoelingen. Waar Onno gaat, gaat Max en vice versa. De gesprekken die ze voeren zijn onbegrijpelijk voor buitenstaanders, maar betoverend voor de twee zelf. Max wordt bij toeval (?) verliefd op de jonge celliste Ada, met wie hij een relatie opbouwt. Zij is echter niet belangrijk genoeg om Onno aan de kant te schuiven en na een paar maanden verbreekt Ada de relatie met Max.
Max vertrekt voor een paar weken naar Oost-Europa (in de hoop informatie te krijgen over zijn familie) en tijdens zijn afwezigheid begint Onno een relatie met Ada. Met zijn drieën gaan ze naar Cuba (waar Ada zal moeten optreden) en enkele weken na hun terugkomst blijkt Ada zwanger te zijn.
Het geluk mag helaas niet lang duren: tijdens een autorit naar Drenthe worden Max, Onno en de zwangere Ada geraakt door een omvallende boom, waarna Ada in een onomkeerbaar coma geraakt. Gelukkig kan zij nog wel bevallen en de kleine Quinten wordt geboren. Onno verkeerd echter in een dilemma: zijn politieke carrière staat op het punt te beginnen, dus hij zal geen tijd hebben om Quinten op te voeden. Max biedt aan om samen met Sophia (Ada’s moeder) naar Drenthe te verhuizen, waar zij samen voor het kind kunnen zorgen.
Dan volgt een lange periode op landgoed Groot Rechteren, waar Quinten opgroeit. Maar na zonneschijn komt altijd regen: Onno’s politieke carrière wordt abrupt beëindigd en tijdens zijn ontslag krijgt hij te horen dat zijn vriendin bruut is vermoord. Eenmaal thuisgekomen schrijft hij 3 brieven (voor Max, Quinten en Sophia) en vertrekt hij voorgoed uit Nederland.
Nadat Max 4 jaar later een hoogst uitzonderlijke dood sterft, besluit Quinten Onno te gaan zoeken en vertrekt hij (zonder zijn gymnasium af te maken) naar Italië. Hij bezoekt eerst Venetië, dan Florence en vervolgens Rome. In Rome komt hij zijn vader tegen in het Pantheon en samen besluiten ze weer een relatie op te bouwen. Dan doet Quinten plotseling een schokkende ontdekking, die hij koste wat het kost wil controleren en uitvoeren. Dit leidt hen onder andere naar het Sancta Sanctorum en Jeruzalem, alwaar er vreemde dingen gebeuren.
Na een niet geheel toevallige ontmoeting tussen Onno Quist en Max Delius volgt een lange en meer dan innige vriendschap. De twee zijn meer dan vrienden, zonder verdere bijbedoelingen. Waar Onno gaat, gaat Max en vice versa. De gesprekken die ze voeren zijn onbegrijpelijk voor buitenstaanders, maar betoverend voor de twee zelf. Max wordt bij toeval (?) verliefd op de jonge celliste Ada, met wie hij een relatie opbouwt. Zij is echter niet belangrijk genoeg om Onno aan de kant te schuiven en na een paar maanden verbreekt Ada de relatie met Max.
Max vertrekt voor een paar weken naar Oost-Europa (in de hoop informatie te krijgen over zijn familie) en tijdens zijn afwezigheid begint Onno een relatie met Ada. Met zijn drieën gaan ze naar Cuba (waar Ada zal moeten optreden) en enkele weken na hun terugkomst blijkt Ada zwanger te zijn.
Het geluk mag helaas niet lang duren: tijdens een autorit naar Drenthe worden Max, Onno en de zwangere Ada geraakt door een omvallende boom, waarna Ada in een onomkeerbaar coma geraakt. Gelukkig kan zij nog wel bevallen en de kleine Quinten wordt geboren. Onno verkeerd echter in een dilemma: zijn politieke carrière staat op het punt te beginnen, dus hij zal geen tijd hebben om Quinten op te voeden. Max biedt aan om samen met Sophia (Ada’s moeder) naar Drenthe te verhuizen, waar zij samen voor het kind kunnen zorgen.
Dan volgt een lange periode op landgoed Groot Rechteren, waar Quinten opgroeit. Maar na zonneschijn komt altijd regen: Onno’s politieke carrière wordt abrupt beëindigd en tijdens zijn ontslag krijgt hij te horen dat zijn vriendin bruut is vermoord. Eenmaal thuisgekomen schrijft hij 3 brieven (voor Max, Quinten en Sophia) en vertrekt hij voorgoed uit Nederland.
Nadat Max 4 jaar later een hoogst uitzonderlijke dood sterft, besluit Quinten Onno te gaan zoeken en vertrekt hij (zonder zijn gymnasium af te maken) naar Italië. Hij bezoekt eerst Venetië, dan Florence en vervolgens Rome. In Rome komt hij zijn vader tegen in het Pantheon en samen besluiten ze weer een relatie op te bouwen. Dan doet Quinten plotseling een schokkende ontdekking, die hij koste wat het kost wil controleren en uitvoeren. Dit leidt hen onder andere naar het Sancta Sanctorum en Jeruzalem, alwaar er vreemde dingen gebeuren.
Verwachting
Mijn verwachtingen voor De Ontdekking van de Hemel waren uiteraard zeer groot. Hoe kan het ook anders? Dit alom geprezen (en later verfilmde) stukje hemel staat in ieders boekenkast en kan niet onopgemerkt blijven. Zeker na de dood van Mulisch (en de werkelijk geniale cartoon in de Volkskrant) was de drang om dit boek te lezen zeer groot. Dit kon, voordat ik begon te lezen, al niet meer fout gaan.
Mijn verwachtingen voor De Ontdekking van de Hemel waren uiteraard zeer groot. Hoe kan het ook anders? Dit alom geprezen (en later verfilmde) stukje hemel staat in ieders boekenkast en kan niet onopgemerkt blijven. Zeker na de dood van Mulisch (en de werkelijk geniale cartoon in de Volkskrant) was de drang om dit boek te lezen zeer groot. Dit kon, voordat ik begon te lezen, al niet meer fout gaan.
Thema
Het thema van De Ontdekking van de Hemel is (hoe kan het ook anders) het ontdekken van de hemel. Het hele boek blijkt uiteindelijk naar een geweldige, alles bevredigende climax toe te werken. 5 minuten nadat Max in al zijn onwetendheid de hemel heeft ontdekt, sterft hij onder verdachte omstandigheden. Dit ongelukkige lot blijft Quinten bespaard, maar later blijkt dat ook hij een belangrijke rol speelt in het ontdekken van de hemel.
Het is zeer opvallend en ik denk ook uitzonderlijk, dat een boek (zo dik als deze) een thema heeft dat niet dominant aanwezig is. Pas nadat je het boek hebt uitgelezen beginnen er dingen te dagen, wat een zeer aangenaam effect geeft.
Het thema van De Ontdekking van de Hemel is (hoe kan het ook anders) het ontdekken van de hemel. Het hele boek blijkt uiteindelijk naar een geweldige, alles bevredigende climax toe te werken. 5 minuten nadat Max in al zijn onwetendheid de hemel heeft ontdekt, sterft hij onder verdachte omstandigheden. Dit ongelukkige lot blijft Quinten bespaard, maar later blijkt dat ook hij een belangrijke rol speelt in het ontdekken van de hemel.
Het is zeer opvallend en ik denk ook uitzonderlijk, dat een boek (zo dik als deze) een thema heeft dat niet dominant aanwezig is. Pas nadat je het boek hebt uitgelezen beginnen er dingen te dagen, wat een zeer aangenaam effect geeft.
Motieven
1) Het goddelijke: na elk deel van het boek volgt een zogenaamd Intermezzo, waarin twee goddelijke krachten met elkaar in gesprek gaan. Soms wordt dan duidelijk waarom de dingen gegaan zijn zoals ze zijn gegaan. Vaak blijkt dan dat zij de drijvende kracht achter de gebeurtenissen waren.
2) Vriendschap: de vriendschap tussen Onno en Max is een zeer belangrijk punt in De Ontdekking van de Hemel. De beschrijving van de twee vrienden is zo intiem, innig, geweldig, dat ik soms met enige jaloezie las. De chemie tussen deze twee personen is zo groot dat elke kleine gebeurtenis al een waar genoegen wordt om te lezen.
3) De dood: de dood speelt (ook) in dit boek een belangrijke rol. Meerdere malen moeten (belangrijke) personen de Grim omhelzen. Deze komt soms zeer onverwachts, wat dan een zekere mate van teleurstelling met zich mee kan brengen. Vaak blijkt dat deze personen niet voor niets heengingen.
4) De decalogen: deze ’10 Woorden’ (ofwel de 10 Geboden van Mozes) spelen pas in de laatste 200 bladzijden van het boek een rol. Ze beginnen dan het leven van Quinten in Rome te overheersen en laten hem pas rusten als hij zijn ontdekking heeft kunnen bevestigen.
5) Filosofie: de filosofie wordt meerdere malen op een prachtige manier naar voren gehaald. Niet de filosofie van bestaande filosofen, maar de filosofie van de hoofdpersonen. Quinten, Onno en Max hebben alledrie een meer dan intelligente geest, die vaak prachtig op papier wordt verwoord. Een van de mooiste filosofische uitwerkingen is die van Onno, wanneer hij in Rome een brief aan zijn vader voorleest:
Citaat: ‘Heerschappij is onontbeerlijk omdat zij de spil is van het leven zelf. In elke cel wordt macht uitgeoefend: door het DNA-molecule in de kern. Daar zetelt het erfelijke materiaal, dat de lakens uitdeelt.’ (Hoofdstuk 51, blz. 689).
6) De Burcht: De Burcht is de benaming voor het architectonische wonder uit de Somnium Quinti: deze burcht zorgt voor veel uitleg over de architectuur uit verschillende perioden en zijn voor Quinten ook de reden waarom hij naar Italië vertrekt.
1) Het goddelijke: na elk deel van het boek volgt een zogenaamd Intermezzo, waarin twee goddelijke krachten met elkaar in gesprek gaan. Soms wordt dan duidelijk waarom de dingen gegaan zijn zoals ze zijn gegaan. Vaak blijkt dan dat zij de drijvende kracht achter de gebeurtenissen waren.
2) Vriendschap: de vriendschap tussen Onno en Max is een zeer belangrijk punt in De Ontdekking van de Hemel. De beschrijving van de twee vrienden is zo intiem, innig, geweldig, dat ik soms met enige jaloezie las. De chemie tussen deze twee personen is zo groot dat elke kleine gebeurtenis al een waar genoegen wordt om te lezen.
3) De dood: de dood speelt (ook) in dit boek een belangrijke rol. Meerdere malen moeten (belangrijke) personen de Grim omhelzen. Deze komt soms zeer onverwachts, wat dan een zekere mate van teleurstelling met zich mee kan brengen. Vaak blijkt dat deze personen niet voor niets heengingen.
4) De decalogen: deze ’10 Woorden’ (ofwel de 10 Geboden van Mozes) spelen pas in de laatste 200 bladzijden van het boek een rol. Ze beginnen dan het leven van Quinten in Rome te overheersen en laten hem pas rusten als hij zijn ontdekking heeft kunnen bevestigen.
5) Filosofie: de filosofie wordt meerdere malen op een prachtige manier naar voren gehaald. Niet de filosofie van bestaande filosofen, maar de filosofie van de hoofdpersonen. Quinten, Onno en Max hebben alledrie een meer dan intelligente geest, die vaak prachtig op papier wordt verwoord. Een van de mooiste filosofische uitwerkingen is die van Onno, wanneer hij in Rome een brief aan zijn vader voorleest:
Citaat: ‘Heerschappij is onontbeerlijk omdat zij de spil is van het leven zelf. In elke cel wordt macht uitgeoefend: door het DNA-molecule in de kern. Daar zetelt het erfelijke materiaal, dat de lakens uitdeelt.’ (Hoofdstuk 51, blz. 689).
6) De Burcht: De Burcht is de benaming voor het architectonische wonder uit de Somnium Quinti: deze burcht zorgt voor veel uitleg over de architectuur uit verschillende perioden en zijn voor Quinten ook de reden waarom hij naar Italië vertrekt.
Beoordeling
Schrijfstijl: de schrijfstijl van Harry Mulisch is als een parel op een pad vol kiezelstenen. Ook al schrijft hij regelmatig over (redelijk) zware onderwerpen, het blijft goed te lezen. Lange beschrijvingen over bijvoorbeeld De Burcht zijn interessant, niet slaapverwekkend. Zelfs zijn filosofische uiteenzettingen zijn wonderbaarlijk en een waar genoegen om over na te denken.
Vooral de laatste 200 bladzijden, waarin Quinten zijn ontdekking doet, zijn zo prachtig geschreven, vol spanning en actie, dat het boek niet weg te leggen is en je wil blijven lezen.
Schrijfstijl: de schrijfstijl van Harry Mulisch is als een parel op een pad vol kiezelstenen. Ook al schrijft hij regelmatig over (redelijk) zware onderwerpen, het blijft goed te lezen. Lange beschrijvingen over bijvoorbeeld De Burcht zijn interessant, niet slaapverwekkend. Zelfs zijn filosofische uiteenzettingen zijn wonderbaarlijk en een waar genoegen om over na te denken.
Vooral de laatste 200 bladzijden, waarin Quinten zijn ontdekking doet, zijn zo prachtig geschreven, vol spanning en actie, dat het boek niet weg te leggen is en je wil blijven lezen.
Citaat: ‘Pasgeborenen plachten er toch
uit te zien als boksers aan het eind van de laatste ronde: opgezwollen, met
dichtgeslagen ogen, dizzy van het doorstane geweld, - maar wat daar lag in de
afgesloten, glazen ruimte, als een kostbaar museumstuk in een vitrine, leek
werkelijk eerder een putto, zoals te
zien op italiaanse schilderijen uit de renaissance: alleen de vleugels
ontbraken.’ (hoofdstuk 33, blz. 424).
De perspectieven die Mulisch in zijn verhaal gebruikt, zorgen voor aangename afwisselingen. Dan weer in de huid van Max, dan weer in de huid van Quinten, dan weer in de huid van Onno en dan weer in de huid van de goddelijke verschijningen: de afwisseling houdt het verhaal levendig en vlot. Door zichzelf niet aan één persoon te ketenen, heeft Mulisch ervoor gezorgd dat de lezer het verhaal van verschillende kanten kan volgen en niet gebonden is aan één paar ogen, maar aan meerdere.
De perspectieven die Mulisch in zijn verhaal gebruikt, zorgen voor aangename afwisselingen. Dan weer in de huid van Max, dan weer in de huid van Quinten, dan weer in de huid van Onno en dan weer in de huid van de goddelijke verschijningen: de afwisseling houdt het verhaal levendig en vlot. Door zichzelf niet aan één persoon te ketenen, heeft Mulisch ervoor gezorgd dat de lezer het verhaal van verschillende kanten kan volgen en niet gebonden is aan één paar ogen, maar aan meerdere.
Eindoordeel
Aan het begin van dit leesverslag zei ik, dat een leesverslag als deze nooit de lading van dit meesterwerk zou kunnen dekken. Ik blijf vasthouden aan deze gedachte, wat ervoor zorgt dat ik van mening ben dat een eindoordeel nooit voldoende zal zijn om mijn hele gedachtegang over dit boek weer te geven.
Toch wil ik deze laatste kans om lyrisch te zijn over dit meesterwerk aangrijpen. Ik kan maar niet genoeg benadrukken wat voor plezier het was om De Ontdekking van de Hemel te lezen. Telkens weer word je als lezer geboeid en geketend door het verhaal. Je begint mee te leven met alle personages en zelfs medelijden te ontwikkelen in tijden van verdriet. De goddelijke draai was voor mij soms moeilijk te accepteren, aangezien dit voor vele (vaak) drastische beslissingen zorgde. Als je die gebeurtenissen dan later analyseert, dan blijkt dat deze vaak noodzakelijk waren voor het verhaal, wat dan weer enige rust voor de geest geeft.
Ik ben blij dat ik deze parel pas heb gelezen in de zesde klas, aangezien er redelijk wat zware kost in het verhaal voorkwam. Nu ik enige kennis bezit, was dit echter alleen maar een verrijking die ervoor zorgde dat het verhaal nóg boeiender werd.
Concluderend wil ik dus aanraden aan iedereen, jong en oud, om deze schatkist aan vermaak te lezen. Ik verzeker je: het is de moeite meer dan waard.
Aan het begin van dit leesverslag zei ik, dat een leesverslag als deze nooit de lading van dit meesterwerk zou kunnen dekken. Ik blijf vasthouden aan deze gedachte, wat ervoor zorgt dat ik van mening ben dat een eindoordeel nooit voldoende zal zijn om mijn hele gedachtegang over dit boek weer te geven.
Toch wil ik deze laatste kans om lyrisch te zijn over dit meesterwerk aangrijpen. Ik kan maar niet genoeg benadrukken wat voor plezier het was om De Ontdekking van de Hemel te lezen. Telkens weer word je als lezer geboeid en geketend door het verhaal. Je begint mee te leven met alle personages en zelfs medelijden te ontwikkelen in tijden van verdriet. De goddelijke draai was voor mij soms moeilijk te accepteren, aangezien dit voor vele (vaak) drastische beslissingen zorgde. Als je die gebeurtenissen dan later analyseert, dan blijkt dat deze vaak noodzakelijk waren voor het verhaal, wat dan weer enige rust voor de geest geeft.
Ik ben blij dat ik deze parel pas heb gelezen in de zesde klas, aangezien er redelijk wat zware kost in het verhaal voorkwam. Nu ik enige kennis bezit, was dit echter alleen maar een verrijking die ervoor zorgde dat het verhaal nóg boeiender werd.
Concluderend wil ik dus aanraden aan iedereen, jong en oud, om deze schatkist aan vermaak te lezen. Ik verzeker je: het is de moeite meer dan waard.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Hoi Tobias,
BeantwoordenVerwijderenTen eerste wil ik je erop wijzen dat je verslag onleesbaar is tenzij je de hele tekst selecteert.
Je samenvatting is goed, misschien wat kort voor een boek van 900 bladzijden, maar ik heb het boek niet gelezen, dus daar kan ik niet over oordelen.
Je verslag is compleet en je beschrijft alle onderdelen goed.
De motieven die je in het boek hebt opgemerkt zijn origineel en laten zien dat je je in het boek verdiept hebt.
Heb je ook de film gezien?
Volgens mij ben je ook de oordeelbalk vergeten, maar het kan ook zijn dat ook die niet goed afgebeeld is.
Een laatste tip gaat over het plaatsen van reacties(onderdeel B): https://sites.google.com/a/nedcamp.nl/leerlingen/leesdossier/reageren
Elize
Ik ben me bewust van de tekst, ik kan er zelf op het moment niet veel aan doen. Daarbuiten zal je misschien opvallen dat de beoordelingsbalk wel degelijk bij het verslag staat (boven de cartoon).
BeantwoordenVerwijderenCitaat over het reageren op klasgenoten: '... Hoe doe je dit? Houdt rekening met de volgende punten.'
Met andere woorden: dit zijn slechts richtlijnen. Tenzij je ander commentaar hebt op de reactie hoor ik het graag.
Tobias,
BeantwoordenVerwijderenOm te beginnen wil ik je vertellen dat terwijl jij mij zo vaak becomplimenteert met mijn taalgebruik in verslagen, jijzelf ook een práchtige manier hebt van het omschrijven van dingen. Precies zoals ik het zeg, zaken die in het boek voorkomen omschrijf jij geweldig.
Nog iets wat aan het begin gezegd moet worden: door jouw innige enthousiasme op school over dit boek, nadat je het had uitgelezen, was ik na tien regels samenvatting al zo enorm benieuwd over het boek dat mijn vrees voor 'spoilers' met de seconde toenam. Ik heb het tot mijn grote spijt nog niet gelezen, maar door dit verslag heb ik alleen maar meer zin gekregen er zo snel mogelijk aan te beginnen!
Dit gezegd hebbende wil ik je allereerst zeggen dat ik hartelijk heb gelachen om je inleidende zinnen boven de samenvatting, die je op school getoonde enthousiasme grandioos weergeeft en waar ik jou ook persoonlijk in herken, als ik het zo mag stellen. De tekst onder het kopje 'Verwachting' is ook heel duidelijk en logisch, als zo nu blijkt.
Wat je beschrijft bij het thema is ook een leuk stukje, wat mij alleen maar meer aanspoorde het boek ook snel te gaan lezen. Het geheimzinnige effect dat je beschrijft in de laatste zin van het betreffende stukje deed mij erover nadenken ik welk een transcendente sfeer jij je hebt moeten bevinden nadat je uitgelezen was.
Van de motieven die je noemt, kan ik zonder het zelf nog te hebben gelezen bij voorbaat al zeggen dat ze goed zijn uitgekozen. Zoals jij ze beschrijft, wordt mij al duidelijk dat dit werkelijk de belangrijkste thema's in het boek zijn en dit in combinatie met de nauwkeurigheid die deze informatie uitstraalt, geeft de lezer het idee dat je ontzettend goed weet waar je het over hebt.
Je beoordeling is duidelijk en goed beargumenteerd. Je noemt noemenswaardige, relevante zaken die nodig zijn in een beoordeling en geeft bijvoorbeeld ook een citaat. Nu ik dit schrijf en het stukje 'Beoordeling' nogmaals lees, valt me op dat wat je aan het begin van het verslag al voorspeld had en bij je eindoordeel nog een keer noemt, namelijk dat een klein verslagje als deze nooit alles zou kunnen beschrijven wat speelt, ook onbewust, naar ik denk, tot uiting komt in het verloop van je verslag. Het valt me op dat zelfs nu je al bijna bij je eindoordeel en dus het einde van het verslag bent aanbeland, nog steeds schrijfwijzen en andere aspecten die je aanspreken, noemt. Met andere woorden: er zit zo veel verstopt in dat boek, dat je wel dingen kan blíjven noemen, hoe lang je je verslag ook maakt.
Tot slot je eindoordeel en hierover kan ik niet anders dan nog maar eens zeggen dat ik steeds meer verlang het boek zo snel als het maar kan zelf te gaan lezen. Je omschrijft je mening wederom heel mooi en je laatste twee zinnen vormen een fantastisch einde.
Zoals je ziet: geen minpuntje genoemd, heb ik in deze reactie. Wat moet ik nou ook met die ene verkeerde werkwoordsvorm, met die paar verkeerde komma's, als jij zo'n geweldig verslag hebt geschreven als wat ik nu voor me zie, dat spat van het enthousiasme, druipt van de formidabiliteit.
Mark
bedankt https://www.filsofischverzet. be fotofilosofie op faebook en https://deblogfilosoof.blogspot.be
BeantwoordenVerwijderen